- بهزاد فرهانیه   

نوشتن و پرداختن به شرح حال بزرگانی چون پیامبران در واقع کاری بس دشوار و سخت است و در این میان بحث در مورد اندیشه ها و عقاید این بزرگان کار را دشوارتر و پیچیده تر می کند.
آنچه مشخص است نگارش شرح حال و پرداختن به سیره ای برای اشو زرتشت دشوارتر و بلکه نا ممکن است. این دشواری به موجب کهنه بودن و قدمت زیادیست که زمان پیامبر داشته است و رویدادها و پیشامدهای زندگی این بزرگوار را همچون سایر بزرگان ایرانی دستخوش افسانه ها و عقاید بسیاری کرده، که گاه پژوهش در داستان راستین را به سوی خرافات و انحرافات سوق می دهد؛ تا بدانجا که برخی محققان و پژوهشگران وی را فردی افسانه ای و اسطوره ای پنداشته و معرفی کرده اند.
اما با این حال موجودیت این بزرگمرد با همین منابع و ماخذ اندک مسلم و بی خدشه و تردید است.

بزرگ ترین سندی که درباره ی اشو زرتشت همکنون در دست داریم گاثاها (گاث ها - گات ها) یا سرودهای نیایشی وی می باشد که با زبانی بسیار کهن گفته شده و از نوع گفتار، نام ها و آموزش ها و برپایی یک دگرگونی ژرف، در فکر و اندیشه ی دینی و اجتماعی آن زمانه آگاه می شویم.
بر پایه و بنیان همین سرودهاست که کم و بیش می توان سیمای فکری و اصلاحات و عقاید این آریایی اندیشمند را ترسیم کرد. هرچند که رویدادها و جزییات زندگی اش از نگاه روزشماری و سالشماری در پرده ی تاریکی و ابهام باقی مانده است.
در برخی از نوشته ها مطابق معمول سیمای پیامبر و زندگی وی را با رویدادهایی شگفت انگیز تذهیب کرده اند.