پژوهش های انجام شده میدانی نگارنده در محدوده استان فارس است که از سال 1385 آغاز شده است .
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی راه ارتباطی بیشاپور به برازجان در دوره ساسانی با توجه به آثار و نشانههای باقیمانده چون محوطههای باستانی، بقایای جاده سازی و سنگفرش، پل، کاروانسرا و سایر تاسیسات بینراهی است. این راه احتمالاً یکی از راههای ارتباطی در درون کوره شاپور، یکی ازکورههای پنجگانه ایالت فارس کهن بوده است. بدون شک از گذشتههای دور پسکرانههای خلیج فارس و بخشهای جنوبی ایالت فارس کهن نقش بسزایی در سرنوشت تمدنهای دوران تاریخی ایران داشته است و یکی از مهمترین نقاط نفوذ این تمدنها به کشورهای همسایه و دور، همین ناحیه خلیج فارس و پسکرانههای ایالت فارس کهن بوده است.
شهرهای بیشاپور و برازجان (تئوکه هخامنشی و توَج یا توز ساسانی) از مهمترین این مکانها است، که سهم عمدهای در توسعه و پیشرفت تمدن ساسانی داشته و به عنوان دو شهر نزدیک دریا و بین راهی از اهمیت زیادی برخوردار بودهاند. (تئوکه شهر هخامنشی در ساحل خلیج فارس بوده که در متون یونانی و لوحههای گلی تخت جمشید از آن یاد شده است. با توجه به تحقیقات به عمل آمده محل آن در برازجان بوده است. در دوره ساسانی و اسلامی در منطقه برازجان شهری شکل میگیرد که به آن توز یا توج میگفتند. در مباحث آینده به جزییات بیشتری در باره این موضوع خواهیم پرداخت.
جزیـــــره اســـــرار آمیــــــز دانــش