موزه رختشویخانه
بنای رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر که منطبق بر حصار می باشد، در منطقه پر تراکم مسکونی، موسوم به عباسقلی خان و محل معروف به بابا جامال چوقوری (گودال بابا جمال) احداث شده است، که امروزه خیابان سعدی وسط به فاصله یکصد متری از سمت غربی آن عبور نموده و از طریق کوچه فرهنگ به بنای مزبور مرتبط می گردد.
مجموعه تاریخی رختشویخانه در سال 1319 شمسی ذیل شماره 1198 در دفتر اندیکاتور اداره ثبت اسناد و املاک زنجان به ثبت رسیده است. زمین این بنا در سال 1347 هجری قمری مطابق با 1307 هجری شمسی توسط علی اکبر توفیقی رئیس بلدیه شهر (شهردار) زنجان از باقرخان امجد نظام به قیمت 185 تومان خریداری شده است. محل موصوف قبل از احداث رختشویخانه با هرزآبهای سطحی مملو و به بابا جمال چوقوری (گودال بابا جمال) معروف بوده است.
کاخ اژدریاهشت درخلیل خان در بنه وار
کاخ هژدر یک ساختمان چهار قلوی دوطبقه است که درضلع جنوبی بنه وار ساخته شده است ودرسمت جنوبی آن که اینک دره است وشاید درگذشته نبوده است یک برج دیده بانی وجودداردکه درواقع دوازه شهربوده است وازسمت شمال نیز به کاخ شاهی محصور بوده است.کاخ هژدرکه به عنوان یک بنای استثنایی دربنه وار به چشم می خورد باسنگ های رسوبی منطقه که به صورت بسیار ظریفی تراشیده شده اندوباتبحرخاصی آنهاراباملات ساروج ویاگچ کوره ای تلفیق داده اندتادستاورد هنرمندانه ای باشد.علاوه براینکه هرکدام ازواحدهایک درب ورودی داشته است دربین این بنای چهارقلو سه راهروبزرگ (تالاربزرگ)به چشم می خوردکه یکی شمالی-جنوبی است که قسمت جنوبی آن بسته است اماراهروشرقی-غربی آن به حیاط کاخ راه دارندودرمیان چهارواحد یک چهارراه بوجودآورده اند.ظواهرامرنشان می دهد که این کاخ ،جایگاه بارعام وبه حضورپذیرفتن میهمانان وسایرروساوکلانتران بختیاری بوده است.طول هرراهرویاتالارحدود25متروعرض هرکدام6مترمی باشدهرواحددارای 11ستون زیبا که دربین سون هاطاقچه های مربعی یکسان وقرینه همدیگرساخته شده است ودرهرواحدیک شومینه سنتی ساخته شده است که بوسیله یک کانال دود حاصل ازاجاق به بیرن هدایت می شد.درسردرب این طاقچه هاازسنگهای صاف ویک دست تراشیده شده ومنظم بکاررفته است.بالای سردرهای سنگی ،9طاق نماو2طاق باز که به طبقه دوم راه داشته اندمشاهده می شود.ورودی های هرواحد(اتاق)حدود70/1سانتیمترطول و1مترعرض دارند.سقف اتاق ها نیمه گنبدی شکل وستون های آن بین 75/1سانتیمترطول و4مترارتفاع دارندوکف آنها سنگ فرش است.
همایش ایران و سیاست جهانی در آغاز قرن بیستم در«یکصدمین سالگرد قرارداد 1907» در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در روزهای 27 و28 بهمن ماه برگزار شد.
برگزار کننده این همایش خانه کتاب با مشارکت گروه تاریخ دانشگاه تهران ،کتابخانه،موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ،مرکز اسناد وزارت امور خارجه ،شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران و موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران بود.
محورهای همایش
الف)مبانی نظری
جایگاه ایران در سیاست جهانی نخستین سال های قرن بیستم
سیاست خارجی ایران و بازی بزرگ
روسیه و بریتانیا ؛از رقابت تا همکاری ؛علل و پیامدها(با محوریت ایران)
ب)ایران ،قرارداد ،زمینه ها و پیامدها
زمینه و علل انعقاد قرار داد 1907
پیامد های قرار داد 1907 در مناسبات و سیاست خارجی ایران
واکنش دولت وملت به قرارداد (مجلس شورای ملی ،دولت ،مطبوعات ،انجمن ها و ...)
اثرات قرارداد 1907 بر سرشت و سرنوشت جنبش مشروطه ایران
مواضع دولت های دیگر در برابر قرارداد 1907(آلمان ،فرانسه،...)
ج)منبع شناسی و سند شناسی قرارداد 1907م
(قرارداد 1907 در آیینه اسناد)
قرارداد 1907 نماد چند دهه طمع ورزی گردانندگان سیاست جهانی و قدرت های استعماری در آسیا است . این قرارداد همانند دیگر برنامه های استعمار گران ،در اساس معطوف به فرایند بهره کشی از منابع اقتصادی و تحمیل سیاست های مخل استقلال سیاسی در مناطق مورد نظر قدرت های سلطه جو بود .فهم و کشف عوامل و زمینه های عقد قرارداد 1907 از برنامه ای بلند مدت برای غارت منابع اقتصادی در ایران و مناطق همجوار آن چهره می گشاید .برنامه ای که با درک درست و عمیق آن می توان از هماورد طلبی و سلطه جویی قدرت های کنونی در این منطقه نیز پرده بر گرفت .میدانیم که بخشی از مذاکرات قرارداد 1907 معطوف به توافق بر سر تقسیم حوزه های نفوذ در ایران بود ،اما آنان عامدانه و از سر ناچیز شماری ایرانیان و پنهان از نظر ها ،مذاکره و توافق کردند.مذاکرات و توافق انجام شده در مورد ایران ،از یک سو تلاش مداوم همسایه شمالی ایران برای رسیدن به آب های گرم و تهدید منافع انگلیسی ها در هند حکایت می کرد و از سوی دیگر ،برنامه های غارتگرانه انگلیس ها را در منطقه گواهی داد.
مراجعه به منابع تاریخی نشانگر تداوم استقلال طلبی ایرانیان در زمانی مرتبط با قرارداد 1907 ،که همزمان با انقلاب مشروطیت است،و نشان می دهد این پدیده در دو سطح برون حکومتی و درون حکومتی و البته با انگیزه های متفاوت جریان داشته است .جالب توجه این که به زغم وابستگی و مرعوب بودن عده ای از کارگزاران سیاست خارجی ایران در دوره زمانی معطوف به قرارداد ، تعدادی از استاد و گزارش های رسمی ، گویای نگرانی کارگزاران آن دوره سیاست خارجی ایران از سلطه بیگانگان بر این دیار است . مراجعه به تعدادی از اسناد ، گاه از وجود عمق بینش نسبت به اهداف بیگانگان نزد این گروه از کارگزاران سیاست خارجی در ان ایام ، حکایت می کند.
برنامه های همایش
روز اول
افتتاحیه
نشست نخست
قرارداد 1907 و سرگذست استعمار در ایران /دکتر رضا شعبانی
اسنادی از قرارداد 1907 /دکتر منصوره اتحادیه
سیمای روس و انگلیس در آیینه شعر مشروطه /دکتر باقر صدری نیا
نشست دوم
بررسی واکنش های داخلی روس و انگلیس به قرارداد 1907 /محمد حسن نیا
قرارداد 1907 و تجزیه آذربایجان از ایران /رحیم نیکبخت
قرارداد 1907 و انقلاب مشروطه /دکتر علی اکبر خدری زاده
قرارداد 1907 و توسعه نیافتگی ایران /دکتر مرتضی دهقان نزاد
نشست سوم
تحلیل نامه کرزن در باب تقسیم ایران ؛8 سال قبل از قرار داد /دکتر مرتضی نورایی
آثار قرارداد 1907 بر سیاست مورگان شوستر و مجلس دوم در ایران /دکتر علیرضا علی صوفی
بازتاب قرارداد 1907 در نهادهای مدنی ایران در عهد مشروطه /دکتر محمد رضا علم
روز دوم
نشست اول
روابط بین الملل و شرایط جهانی منتهی به قرارداد 1907 /دکتر فرج الله احمدی
جایگاه آلمان در قرارداد 1907 روس و انگلیس /خانم فاطمه پیرا
نشست دوم
نظام جهانی ،سیاست بین الملل و قرارداد 1907 /دکتر حمید احمدی
بررسی عملکرد روسیه و بریتانیا از رقابت تا همکاری با محوریت قرارداد 1907 /دکترمحمد نایب پور
بازتاب قرارداد 1907 در مطبوعات /دکتر علی کجباف
بررسی انعکاس قرارداد 1907 در مطبوعات فارسی زبان داخل وخارج از کشور/مسعود کوهستانی نژاد
نشست سوم
بررسی قرارداد 1907 از نگاه حبل المتین کلکته/امیر هوشنگ انوری
اثرات قرارداد 1907 در جنوب خراسان/ابوالفضل حسن آبادی –الهه محبوب
تاملی در سرشت مناسبات خارجی ایران عصر جدید/دکتر داریوش رحمانیان
کاستی های قرارداد 1907 از نگاه زینویف/دکتر غلامحسین زرگری نژاد
جزیـــــره اســـــرار آمیــــــز دانــش