عمیق ترین کلمه ((عشق)) است
... به آن ارج بده.
بیرحم ترین کلمه ((تنفر)) است
... با آن بازی نکن
سازنده ترین کلمه ((گذشت))است
... آن را تمرین کن
پر معنی ترین کلمه ((ما)) است
... آن را به کار ببر .
خودخواهانه ترین کلمه ((من)) است
... ازآن حذر کن
سازنده ترین کلمه ((صبر)) است
... برای داشتنش دعا کن
روشن ترین کلمه ((امید)) است
... به آن امیدوار باش
ضعیف ترین کلمه ((حسرت)) است
... آن را نخور.
ناپایدار ترین کلمه ((خشم)) است
...آن را فرو بر.
با نشاط ترین کلمه ((کار)) است
...به آن بپرداز
توانا ترین کلمه ((دانش)) است
... آن را فراگیر.
رسانه
واسطه انتقال پیام و اطلاعات است که در ارتباطی تنگاتنگ با مخاطب قرار
دارد. در واقع وجود هر رسانه دال بر وجود یک مخاطب است و این دو لازم و
ملزوم یکدیگرند.
همه ما معنای مخاطب را می دانیم:
فرد یا چیزی که مورد خطاب قرار گرفته است.
این
مورد خطاب قرار گرفتن ممکن است از سوی منابع مختلفی باشد. انسان ها،
سازمان ها و تشکیلات، بعضی اشیاء، مکان ها و حتی اتفاقات خاص نیز می
توانند منبع خطاب قرار دادن باشند. در این میان عبارت مخاطب معماری نیز
واژه نامانوسی نیست. یک بنای شاخص یا یک میدان مشهور ممکن است مخاطبانی
داشته باشد و یا اصلا برای خطاب قرار دادن انسان ها و یا چیزهای دیگری به
وجود آمده باشد.
هر
زمان از مخاطب صحبتی به میان می آید به این معناست که بین فرد و شیء مورد
خطاب واقع شده و منبع اصلی، ارتباطی وجود دارد و این ارتباط در هر مورد
ممکن است به شکلی خاص ظهور پیدا کند. ممکن است صحبت های محاوره ای باشد که
هر روزه با آن درگیر هستیم. ممکن است یک ارتباط بصری یا سمعی باشد یا
تلفیقی از این دو و یا اشکال دیگر.
در
این نوشته می خواهیم معماری را یک رسانه تعریف کنیم که از تمام و یا اکثر
خصوصیات رسانه ها پیروی می کند. یعنی معماری همانند رسانه های دیگر که در
ادامه مختصرا تعریف خواهند شد دارای:
1- اطلاعات و داده های اولیه
2- مخاطب
و
3- تاثیر بر مخاطب
می باشد.
آنچه که ما عمدتا به عنوان رسانه می شناسیم در محدوده این واژه ها خلاصه می شوند:
خبرگزاری ها*، روزنامه ها، رادیو، تلویزیون، سینما، ماهواره و انفورماتیک
در
میان رسانه های جمعی، رادیو و تلویزیون دارای نقش خاصی هستند؛ چرا که
رادیو در میان رسانه های جمعی، رسانه ای است که در بیشتر نقاط دنیا از آن
استفاده می شود و در کشورهای در حال توسعه مانند ایران تنها وسیله ارتباطی
است که کاملا می توان اصطلاح رسانه جمعی را بر آن اطلاق کرد و برای
دستیابی به مناطق دوردست، راهی آسان و اقتصادی است. تلویزیون هم تاثیر
گذارترین رسانه قلمداد می شود و از نظر تسلط فرهنگی بیش از هر رسانه دیگری
در مورد آن ابراز نگرانی می شود.
معماری
همانند دو رسانه تاثیر گذار رادیو به جهت استفاده همگانی از آن و تلویزیون
به جهت تاثیر پذیری آن از نمونه های سایر فرهنگ می تواند رسانه ای با نقش
خاص تلقی شود.
در
مباحث مربوط به دنیای رسانه ها امروزه بحث مخاطب پویا مطرح است. مخاطب
پویا مخاطبی است متفاوت با یک مخاطب عام. مخاطب پویا به دنبال رضامندی است
و باور دارد که انتخاب رسانه، رضامندی مورد نظرش را فراهم خواهد کرد.
همچنین مشارکت فعالانه مخاطب با رسانه بر رضامندی حاصل و رفتار رسانه ای
اثر می گذارد.
بر اساس این نظریه، پویایی مخاطب را می توان در 4 بعد جمع بندی کرد:
1-تعمدی بودن، که استفاده هدفمند و برنامه ریزی شده از رسانه است.
2- انتخابی بودن که «خود را آگاهانه در معرض رسانه قرار دادن» است.
3- درگیر شدن که به معنای ارتباط فردی رسانه با مخاطب است.
4- سودمندی که منظور از آن بهره اجتماعی یا روان شناختی استفاده کننده از رسانه است.
با این توضیح معماری امروز باید سعی در ایجاد مخاطبانی پویا داشته باشد تا رسانه ای موفق و تاثیر گذار قلمداد شود.
معماری
به بیننده (بخشی از مخاطبان و نه تمام آنها) یک سری ویژگی های ظاهری مانند
کاربرد بنا،حدود زمان ساخت آن، ویژگی های اقلیمی منطقه را می دهد. علاوه
بر این ویژگی ذاتی که در نفس معماری وجود دارد تلاش هایی برای تبدیل بیشتر
معماری به رسانه انجام گرفته است.
در
این بناها پوسته ساختمان همانند پوستی با قابلیت بسیار بالا برای برقراری
ارتباط، می تواند معماری را به رقابت مستقیم با سینما یا تلویزیون بر
انگیزد.
---------------------------------------------------------------------
* رشد
رسانه های جمعی باعث تحریک رشد خبرگزاری هایی شده است که به نشریات
روزانه، رادیو و تلویزیون خدمات می دهند. هم اکنون بیش از یکصد کشور از
خود خبرگزاری ملی دارند، هر چند شماری از این
خبرگزاری ها، خبرگزاری به معنای کامل کلمه نیستند، زیرا کم و بیش خود را
محدود به دریافت و توزیع اطلاعات رسمی کرده اند و چشم
به ارسال از منابع خارجی دوخته اند. از سوی دیگر، پنج خبرگزاری – آژانس
فرانس پرس (فرانسه)، یونایتد پرس اینترنشنال و آسوشیتدپرس (ایالات متحده)،
رویترز (انگلیس) و تاس (اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی)- دارای آن چنان
وسایل و تسهیلات فنی مرغوبی بودند و یا هستند و از آن چنان شبکه گسترده ای
از خبرگزاران سود می بردند که بی اغراق بر صحنه خبری بین المللی سلطه
یافته اند.
ارتباطات
فضایی بین افراد، سیستمی است پیچیده از تمایل به نزدیکی، فرار، نادیده
گرفتن، توجه نکردن و ... به این دلیل فضای معماری نمی‌تواند تنها با توجه
به فضایی ریاضی طرح شده باشد، بلکه لازم است طرح فضا به ترتیبی باشد که
تمامی ارتباطات اجتماعی ـ روانی انسانها تقویت شوند یا اینکه لااقل برای
آنها مزاحمتی ایجاد نشود.
مفهوم فضای ساخته شده یا فضای کالبدی به معنای کلیه شکلهای کالبدی قابل لمسی که انسانها به وجود می‌آورند و یا تغییر شکلهایی که در همین زمینه اعمال می‌کنند، می‌تواند به صورت یک مفصل بین فضای کالبدی ـ طبیعی و فضای زیستی انسانها تعریف شود. این فضا نقطه شروع انسان برای شناخت محیط است.
فضای معماری به بیانی توصیف مادی مکان یا ظرفی است که در آن بخشی از فعالیتهای مربوط به زندگی بشر صورت می‌پذیرد. بنابراین فضای معماری با زندگی رابطه‌ای ناگسستنی دارد.
انسان هنگامی که از رحم مادر جدا میشود، در فضایی جدید قرار می‌گیرد که
همان فضای معماری است. انسان در فضای معماری زندگی می‌کند، به فضا فکر
می‌کند و فضا را خلق می‌نماید. معماری هنر به نظم درآوردن فضاست و انسان نمی‌تواند قبل از آنکه افعال خود را منظم کرده و به زندگی خود نوعی سازمان بخشیده باشد، فضا را به نظم درآورد.
رابطه
انسان با فضای معماری رابطه‌ای است روزمره که بخش مهمی از زندگی او را در
بر می‌گیرد. این رابطه پیچیده‌تر از رابطه انسان با فضای هنری نقاشی و
مجسمه سازی است، زیرا انسان این فضا را از درون نیز تجربه می‌کند. از این رو بعد از قرنها، هنوز مسأله اصلی معماری، فضا و زندگی و چگونگی ارتباط بین این دو است. فضای معماری که اصلی‌ترین وجه معماری است،
از طریق اصلی‌ترین وجه زندگی یعنی خلاقیت می‌تواند ایجاد شود. با اینکه
فضای معماری به فضای زندگی انسانها مربوط است، ولی این ارتباط از فرمول
خاصی نتیجه نمی‌شود. فضای زندگی بصورت الگویی از پیش تعیین شده، در جهان
ایدهآلها وجود ندارد، بلکه بایستی ایجاد شود و معمار مسؤول ایجاد آن است.
جزیـــــره اســـــرار آمیــــــز دانــش