تربیت فرزند یکى از مهمترین وظایف والدین و مربیان در عرصه زندگى است . تربیتبه معناى شکوفا نمودن استعدادهاى درون انسانها و هدایت غرائز نهفته آنان به سوى قله کمال و رستگارى مىباشد .
تربیت مجموعه تلاش هایى است، سنجیده و منظم براى نیل به هدفهاى مشخص و شکوفا سازى توانهاى بالقوه در تمام ابعاد وجودى انسان و به عبارت دیگر مىتوان تربیت را انتقال میراثهاى فرهنگى مطلوب و ارزشمند از نسلى به نسل دیگر دانست .
به طور کلى، مجموعه تلاشها، فرصتها، اقدامات، امکانات و برنامهها از بدو انعقاد نطفه تا واپسین دم حیات براى رشد و شکوفا سازى توانهاى بالقوه فرد به طور همه جانبه تا رسیدن به حداکثر ظرفیت را تربیت مىنامیم .
از آنجایى که امامان معصوم شیعه بهترین شیوههاى تربیتى فرزند را فرا روى پیروان خود نهادهاند، زندگى پر افتخار آنان مىتواند به عنوان موفقترین الگوهاى تربیتى در طول تاریخ بشر مطرح شود . در این نوشتار به مناسبت اول ماه رجب، روز ولادت امام محمد باقر علیه السلام روش هاى تربیت فرزند را در سیره و سخن آن گرامى بررسى نموده و برخى نکتههاى قابل توجه را ارائه مىنماییم .
توجه بیشتر به عزادارى امام حسین میان شیعیان مىتواند به جهت عوامل زیر باشد:
1- اوج مظلومیت:
همه امامان مظلوم بودند و دشمنان به آنان ستمها روا داشته و ایشان را به شهادت رساندند؛ از این رو شیعیان براى آنان عزادارى مىکنند؛ ولى جنایاتى که در حادثه کربلا شکل گرفت سابقه ندارد،(1) و مظلومیت امام حسین علیه السلام و خیانت مخالفان، در اوج قرار دارد، زیرا کسانى که سالها از یاران امیرمؤمنان بودند و در رکاب او با دشمنان جنگیدند، با دعوت فرزندش حسین، اعلام وفادارى نموده و سپس آنان در کربلا او و یارانش را با فجیعترین وضع به شهادت رساندند. نیز خاندان امام حسین علیه السلام را به اسارت برده و نسبت به آنها، اهانتهاى بى شمارى انجام دادند؛ از این رو در زیارت عاشورا از شهادت امام حسین علیه السلام به عنوان مصیبت بزرگ یاد شده است.(2)
از نظر اوج خباثت دشمنان، هیچ گاه این مسئله سابقه نداشته و جنایت هایى که در کربلا انجام شده، در مورد هیچ یک از امامان دیگر و شاید در تاریخ اسلامى انجام نشده بود.
2- نقش امام حسین علیه السلام در احیاى دین:
همه امامان علیه السلام حاملان و پاسداران دین بودند و نقش محورى در احیاء گسترش آن داشته و فعالیّتهاى آنان (صلح و قیام و...) در راستاى حفظ دین و ارزشهاى آن صورت مىگرفت، ولى فداکارى و شهادت امام حسین علیه السلام نقش بیشترى در حفظ دین و ارزشهاى آن داشت.
نقش امام حسین علیه السلام در برهه و مقطعى که زندگى مىکند، در حفظ و احیاى دین آن قدر اهمیّت دارد که جز با کشته شدن و ریخته شدن خون امام حسین علیه السلام ، دین نمىتوانست زنده بماند.
از این رو امام حسین علیه السلام یکى از اهداف قیام خویش را حفظ دین دانست.(3)
نقش امام حسین علیه السلام در حفظ دین به حدّى است که گفته شده است: «إنّ الاسلام محمدى الحدوث، حسینى البقاء؛(4) اسلام با پیامبر(صلی الله علیه و آله) به وجود آمد و با حسین باقى ماند.»
اگر که دین مصطفى هنوز در جهان به پاست
از آن سر بریده تو هست و از نواى تو
3- سفارش و سیره معصومان علیه السلام :
یکى از عوامل مهم عزادارى بیشتر براى امام حسین علیه السلام گفتار و رفتار معصومان علیه السلام مىباشد.
معصومان علیه السلام به جهت نقشى که احیا و زنده نگهداشتن نام و یاد و قیام حسین در حفظ دین و ارزشهاى دین داشت، هم خود عزادارى مىکردند و هم دیگران را به برگزارى عزادارى سفارش مىنمودند.
چون زنده نگهداشتن یاد امام بسیار داراى اهمیّت است، براى ترغیب و روى آورى مردم به سوى آن، روایات بسیارى در بیان ثواب و پاداش عزادارى و گریه بر امام حسین علیه السلام از طرف امامان معصوم نقل شده است.
طبیعى است سفارش معصومان علیه السلام به عزادارى امام حسین علیه السلام و بیان فضایل و ثواب بسیار در عزادارى، روند عزادارى مردم را بیشتر نموده و در نهادینه شدن آن نقش محورى دارد.
4- درس آزادى:
آزادى و عدالت را همگان دوست دارند و کسانى را که پیام آور و فرهنگ ساز آزادى و عدالت هستند، نیز دوست مىدارند. بى تردید امام حسین علیه السلام پرچمدار عدالت و آزادى بود. او با روحیه ستم ستیزى و رفتار خود به همگان درس آزادى داده و فرهنگ حق گرایى و عدالت مدارى را نهادینه نمود.
درس آزادى به دنیا داد رفتار حسین بذر همت در جهان افشاند افکار حسین
گریه و عزادارى براى امام حسین، شرکت در حماسه او و نزدیکتر شدن به اوج حماسه و عدالت خواهى حضرت است.
امام حسین علیه السلام در میدان آزادى و عدالت و مبارزه با ستم، نه تنها امام شیعیان، بلکه سرود و پیشواى تمام آزادمردان جهان است، همان گونه که «گاندى» رهبر مردم هند در مبارزه با استعمار انگلیس، رهبر خود را امام حسین علیه السلام دانسته است.
قیام و مبارزه امام حسین علیه السلام ، قیام حق در مقابل باطل است و این جنگ و مبارزه، همیشه و همه جا جریان دارد، پس امام حسین، همیشه و براى همه، پیشوا و رهبر است.
براى حفظ این پیشوایى و زنده بودن آن براى همیشه، باید یاد و خاطره او هر چه بیشتر و بهتر زنده نگه داشته شود.
اشک ریزى و عزادارى در سوگ امام حسین علیه السلام ، عامل تقویت عدالت خواهى و انتقامجویى از ستمگران و انتقال فرهنگ شهادت به نسلهاى آینده است.(5)
به قول استاد شهید مطهرى گریه براى امام حسین علیه السلام نوعى اعلام وابسته بودن به اهل حق و عدالت و جنگ با گروه باطل است،(6) از این رو مردم براى امام حسین علیه السلام بیشتر عزادارى مىکنند.
---------------------------------------------------
پى نوشتها:
1. محمد ابراهیم آیتى، برّرسى تاریخ عاشورا، ص 152.
2. على اصغر عزیزى، شرح زیارت عاشورا، ص 42.
3. حیاة الامام الحسین علیه السلام ، ج 2، ص264؛ بحارالانوار، ج 45، ص 6.
4. فرهنگ عاشورا، ص 149.
5. همان، ص 313.
6. نهضتهاى اسلامى در صد سال اخیر، ص 89؛ قیام و انقلاب مهدى (ضمیمه شهید)، ص 101
منبع: www.pasokhgoo.ir
جزیـــــره اســـــرار آمیــــــز دانــش